Okyanus enerjisi
Yenilenebilir enerji |
---|
Okyanus enerjisi, denizlerde oluşan dalgalardan, gelgit olaylarından veya deniz rüzgarlarından faydalanarak üretilen enerjidir.[1]
Türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gelgit enerjisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ay ve güneşin dünyaya göre konumu okyanus gelgit dalgalarının gelişmesine neden olur. Bu olay, yer çekimi kuvvetleri nedeniyle denizlerin ve okyanus suyunun periyodik olarak yükselip alçalmasına yol açar. Gelgit akımı, cihazlar ile elektriğe dönüştürülür. Gelgit akımı cihazları, rüzgar enerjisinde kullanılan türbinlere benzer şekilde çalışır, ancak elektrik üretmek için tutulan enerjiyi sağlamak için suyu kullanır.[2]
Okyanus termal enerjisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Okyanus termal enerjisi, yaklaşık 4 °C'de nispeten sabit olma eğiliminde olan derin okyanus suyunun sıcaklıklarından 20 °C'den daha sıcak olabilen tropik yüzey deniz suyu arasındaki sıcaklık farkından kaynaklanır. Bu soğuk deniz suyunun büyük miktarlarını yüzey, daha sıcak yüzey suları ile enerjinin çıkarılabileceği bir ısı değişim sürecini mümkün kılar. Farklı Okyanus Termal Enerji Dönüşümü teknolojilerinin yardımıyla, yüksek sıcaklığa sahip deniz suyu katmanları ile düşük sıcaklığa sahip deniz suyu arasındaki sıcaklık farkı nedeniyle deniz suyundan enerji elde etmek mümkündür.[3]
Tuzluluk gradyanı enerjisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Deniz suyu, yağmur suyundan, eriyen kar suyundan ve yeraltı sularından oluşan tatlı nehir sularından yaklaşık 200 kat daha tuzludur. Deniz suyunun nispeten yüksek tuzluluk oranı, elektrik üretmek için kullanılabilen tatlı nehir suyu ile kimyasal bir basınç potansiyeli oluşturmaktadır.[4]
Dalga enerjisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dalgalar, okyanus yüzeyinden geçen rüzgarın etkisiyle oluşmaktadır. Geliştirilmekte olan çok sayıda farklı dalga enerjisi dönüştürücü (WEC) kavramı vardır, bunların çoğu modüler olması ve okyanus dalgalarından gelen kinetik ve potansiyel enerjiyi yakalamak ve onu farklı kullanımlar için elektriğe veya pompalama suyuna dönüştürmek için diziler halinde konuşlandırılmak üzere tasarlanmıştır.[5]
Uygulama alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Şebekeye bağlı elektrik
[değiştir | kaynağı değiştir]Okyanus enerjisi teknolojileri, özellikle dalga enerjisi, için hakim pazar, elektrik üretimidir. Şebekeye bağlı elektrik üretimi, hizmet ölçeğinde okyanus enerjisi teknolojilerinin geliştirildiği kilit pazardır.[6]
Uzak topluluklar için güç kaynağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzak kıyı ve ada konumlarındaki şebekeden bağımsız topluluklar elektrik üretimi için yüksek maliyetli petrol ithalatına büyük ölçüde bağımlıdır. Bu nedenle, okyanus enerjisi hem ekonomik hem de çevresel açıdan çekici bir alternatif olabilir.[6]
İçme suyu için soğutma, ısıtma ve tuz giderimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Okyanus Termal Enerjisi Dönüşüm teknolojileri, tuz giderimi ve ısıtma/soğutma hizmeti sağlayabilmektedir. Hem temiz enerjinin hem de taze içme suyunun kısıtlı olduğu topluluklarda, bir okyanus enerjisi ve tuzdan arındırma tesisi kritik bir teknoloji ve önemli bir pazar fırsatı olabilir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Okyanus Enerjisi". Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi web siesi. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ ŞİMŞEK, N. Esra (2005), DENİZ AKIMLARI ENERJİSİ VE TÜRBİNLERİ (PDF), 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 27 Aralık 2020
- ^ HÜRDOĞAN, Gümrah, "ENERJİ KAYNAKLARI VE TÜRKİYE'NİN JEOENERJETİK KONUMU" (PDF), YÜKSEK LİSANS TEZİ, İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ - FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
- ^ TARAKCIOĞLU, Gülizar Özyurt; TİĞREK, Şahnaz; KORKMAZ, Ahmet Berkan, "9. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu", KIYILARDA YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAĞI OLARAK OSMOTİK ENERJİ: İKLİM VE İNSAN ETKİSİNİN TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİNE ETKİSİ (PDF), ss. 562-568[ölü/kırık bağlantı]
- ^ ÖRER, Gürkan; GÜRSEL, K. Turgut; ÖZDAMAR, Aydoğan; ÖZBALTA, Necdet, DALGA ENERJİSİ TESİSLERİNE GENEL BAKIŞ (PDF), 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 27 Aralık 2020
- ^ a b c OES (Ocean Energy Systems), 2011, An International Vision for Ocean Energy